Tijdens een recente training over integer handelen, sociale veiligheid en (on)gewenste omgangsvormen werden deelnemers gevraagd hun gedachten te delen over de stelling: ‘Integriteit in de dagelijkse praktijk betekent voor mij’. Hetgeen zij hierover invulden via hun telefoon werd direct en anoniem middels een woordenwolk weergegeven op het presentatiescherm. Tot hilariteit van velen verschenen de woorden ‘frietje eten’ op het scherm. Enkele deelnemers vroegen zich hardop af of er iemand honger had, waar een ander stelde dat de training en het onderwerp wel serieus genomen moest worden. Terwijl veel deelnemers lachten om het antwoord, beseften de meeste deelnemers zich niet dat dit precies de kern raakte van waar afwegingen over integer gedrag over kunnen gaan.
De betreffende deelnemer was bereid haar antwoord toe te lichten en gaf aan dat zij in haar werkpraktijk veelvuldig te maken heeft met externen die haar iets aanboden, zoals een lunch, of een vrijdagmiddagsnack. Mogelijk een alledaags gebaar van gastvrijheid, toch kan een dergelijk gebaar in een professionele context complexe vragen oproepen. De betreffende organisatie heeft een regeling omgang met geschenken en zij wist naar eigen zeggen niet wat – op basis van de regeling – het gewenste, integere, gedrag betrof. Door de openheid van de deelnemer ontstond er een open gesprek waarbij collega’s van elkaar inzagen op welke manier en waarom een ieder op verschillende momenten te maken heeft en kan hebben met afwegingen over integer gedrag in de praktijk.
Integer gedrag
De vraag of het gepast is om een frietje aan te nemen tijdens een werksituatie lijkt misschien klein en triviaal. Bij integer gedrag draait het vaak om het maken van juiste en passende keuzes. Zijn er belangenverstrengelingen? Wordt er een tegenprestatie verwacht? Wat als het begint met een frietje maar overgaat in het aannemen van nieuwe producten, waar ligt de grens? Hoe zou het gebaar worden geïnterpreteerd door collega’s of andere externen? Er zijn voldoende mogelijkheden integer gedrag met elkaar te bevorderen.
- Zorg dat beleid, regels, richtlijnen bekend zijn en besteed er regelmatig aandacht aan.
- Stimuleer het bespreekbaar maken van integer gedrag en omgangsvormen.
- Haal op en ga na waarom het integer gedrag niet altijd gebeurt: pas dan kan er efficiënt worden gekeken naar stappen voor verbetering.
- Vermijd verkramping door transparantie en openheid van gesprek te stimuleren.
- Ondersteun elkaar, creëer openheid, stel vragen en bied handvatten voor de praktijk.
Tot slot voor de oplettende lezer: er werd gesproken over friet (geen patat), de betreffende training werd inderdaad gehouden in het zuiden van het land. Het gelach om het antwoord van een collega betekende niet dat zij deze collega uitlachte, maar duidde onder andere op onwetendheid omtrent het onderwerp en elkaars ervaringen. Uit de praktijk blijkt dat nog altijd de neiging heerst te denken dat integer gedrag alleen over grote kwesties gaat. In werkelijkheid zijn het juist de kleine, dagelijkse beslissingen die de toon zetten voor een integere cultuur.
Wilt u ook graag het bespreekbaar maken van integer handelen bevorderen in uw organisatie? Wij denken graag met u mee.
