Integriteit in een netwerksamenleving
Ik werk voor de publieke zaak en dit blog is geschreven vanuit dat perspectief en niet meer dan een eerste bespiegeling.
De rol van de overheid in de samenleving is aan het veranderen. De overheid doet niet meer alles zelf, vraagt meer participatie van de samenleving en zoekt steeds meer het partnerschap met andere publieke en private partijen om maatschappelijke opgaven te realiseren. Het mooie van al die samenwerkingen – al dan niet beklonken in overeenkomsten, convenanten, intentieverklaringen en juridische rechtsvormen als gemeenschappelijke regelingen – is de uitwisselingen van ideeën, van kennis en kunde, vaak inspirerend en innoverend doordat een melting pot ontstaat. Maar vraag ik me dan af, hoe gaat dat met het aspect van waarden en normen?
In eerdere blogs is mevrouw Dales aangehaald. Zij heeft destijds gesteld: “Een beetje zwanger bestaat niet, zo is dat ook met integriteit: je bent integer of niet.”
Hoe werkt integriteit uit in de huidige praktijk van de netwerksamenleving? Wat voor de een helder lijkt, hoeft dat voor de ander niet te zijn. Veel organisaties kennen protocollen rondom integriteit, die een eigen normenkader kennen. Naast de ongeschreven regels die mede de mores van een organisatie bepalen. Bijvoorbeeld mijn eigen organisatie: geen cadeaus accepteren met waarde hoger dan vijftig euro en altijd melden.
Maar hoe doe je dat als je met partners, vaak partneroverheden, samenwerkt aan resultaten en je viert samen een feestje rondom een mijlpaal? Dan is het voor de ene partner volstrekt normaal om naar dat etentje te gaan van de marktpartij aan wie het gegund is om een geformuleerd doel uit te voeren, en voor een ander niet. Ga je mee met de partners uit je netwerk of wat is de mores?
Hoe te handelen, als er geen gezamenlijk beleid is gedefinieerd in zo’n gezamenlijk netwerkverband?
Als er geen gezamenlijk kompas is, zal eenieder moeten varen op het eigen morele kompas. Dat past ook in de huidige samenleving waarin steeds meer eigen verantwoordelijkheid van eenieder wordt gevraagd. En verantwoordelijkheid nemen, betekent ook verantwoordelijkheid afleggen.
Maar kun je daar als overheidsorganisatie mee uit de voeten? De overheid waarvan de burger absolute integriteit verwacht. Ik denk dat het antwoord gezocht moet worden in het voortdurend in het bewustzijn trekken bij bestuurders en ambtenaren dat altijd de integriteitsvraag gesteld kan worden. En dat in het huidige gesternte van de snelheid van social media en daarmee gepaard gaande snelheid van oordelen en soms veroordelen, de bestuurders en ambtenaren in een glazen huisje zitten.
Deze blog is geschreven door Els Broekman, manager Bestuurszaken Provincie Gelderland.
