Relatie-onderzoek!? Liefde niet vereist, vertrouwen wel.
Regelmatig krijg ik de vraag of wij als BING een relatie-onderzoek kunnen uitvoeren. Die vraag kan ik altijd bevestigend beantwoorden. Nu vraagt u zich misschien af: relatie-onderzoek, waar gaat dit over? Een toelichting is op zijn plaats.
Google het woord ‘relatie-onderzoek’ en je krijgt de indruk dat het gaat over onderzoek naar relaties tussen liefdespartners. Daar gaat deze blog uiteraard niet over. Alhoewel, met enige creativiteit is er wel een link te leggen. Een relatie veronderstelt namelijk een vorm van verbondenheid. De verbondenheid waar ik het hier over wil hebben is echter de zakelijke band.
Met relatie-onderzoek doel ik namelijk op screening. Een voorbeeld: Je wilt als bedrijf, overheid of vastgoedbelegger onroerende zaken verkopen, maar je wilt het liefst zeker weten dat je met een betrouwbare partij te maken hebt. Nu is ‘zeker weten’ in de loop van de afgelopen decennia steeds lastiger geworden. En ook betrouwbaarheid en vertrouwen is niet meer wat het is geweest. Klinkt dat somber? Ben ik een pessimist? Nee, integendeel. Maar ik ben opgegroeid in de tijd dat er niet werd getwijfeld aan de betrouwbaarheid van banken en verzekeraars, om maar eens wat te noemen. Deze instellingen moesten het immers hebben van het vertrouwen dat in hen werd gesteld. Woekerpolissen en de bankencrisis hebben ons een andere kant laten zien. En ook bouwfraude en vastgoedfraude waren tijdens mijn studie vooral theoretische begrippen, maar ook op dat vlak heb ik bijgeleerd.
Om zaken te kunnen doen is liefde geen noodzaak, maar vertrouwen wel. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. We hebben er denk ik allemaal wel ervaring mee. Iemand moet jouw vertrouwen winnen. Hoewel het net 5 december is geweest, geef je het niet zomaar cadeau. Ik althans niet. Dat betekent niet dat ik onbekenden wantrouw. Helemaal niet, maar ik leen ook niet aan iedereen mijn auto uit. Zo werkt dat ook een beetje in het zaken doen. Er moet vertrouwen zijn, zeker als een transactie enige omvang heeft of als het belangrijk is voor het imago van je organisatie dat je alleen met partijen van goede naam en faam zaken doet. Een van die stappen om vertrouwen te krijgen, is een achtergrondonderzoek. Temeer als de (achtergronden van de) partij voor jouw organisatie nog onbekend is. Een achtergrondonderzoek wordt ook wel aangeduid als screening, risicoanalyse of due diligence. Bij BING zien wij toenemende aandacht voor het doorlichten van zakelijke partners, naast de al langer gebruikelijke screenings van commissarissen, bestuurders of medewerkers.
Nu heb ik al enkele keren de term ‘screening’ gebruikt. Zelf spreken we bij BING echter liever van een risicoanalyse, i.c. de risicoanalyse integriteit. Waarom? Een dergelijk onderzoek eindigt doorgaans niet met het zetten van een vinkje bij ‘geschikt’ of ‘ongeschikt’. Het voorwerp van onderzoek kan daarna namelijk niet zeggen: ik ben gescreend en goedgekeurd. Het onderzoek is immers veel meer een risico-inventarisatie. Wat blijkt er uit open bronnen over de organisatie en de daaraan gelieerde (rechts-)personen? En roept dat vragen op over betrouwbaarheid, reputatie of continuïteit?
Als er smetten zijn uit het verleden of vragen ten aanzien van bijvoorbeeld de structuur of financiën, is het aan de opdrachtgever om te bepalen of dat consequenties heeft voor de relatie; of de vastgoedtransactie wel of geen doorgang kan vinden en of er aanvullende voorwaarden moeten worden gesteld. Naar gelang van de behoefte of de bevindingen uit open bronnen kan een relatie-onderzoek uitgebreider plaatsvinden, waarbij andere middelen worden ingezet, zoals een vragenlijst, een interview, VOG-rechtspersonen, inzage in documenten of administratie. Dat het doorgaans geen kwestie is van geschikt/ongeschikt geldt ook voor een risicoanalyse van een nieuwe medewerker of een te benoemen commissaris, bestuurder of wethouder. Een risicoanalyse kan ertoe leiden dat onze opdrachtgever zegt: die kunnen we maar beter niet benoemen. Veel vaker echter, zijn er geen beletselen of worden afspraken gemaakt om de geïnventariseerde risico’s te beheersen. Bijvoorbeeld ter voorkoming van belangenverstrengeling of de schijn daarvan.
Een relatie-onderzoek (of zo u wil screening) geeft geen garantie voor betrouwbaarheid en integer gedrag van de wederpartij. De opbrengst is een andere: Ken uw partner, Welke risico’s loop ik? Welke (extra) maatregelen moet ik nemen? of Welke afspraken moet ik maken?
Meer weten? Neem gerust contact op.
